Бо мақсади амали намудани ҷадвали баргузории мулоқоту вохӯриҳо ва конференсияҳо дар доираи эълон гардидани соли 2024 “Соли маърифати ҳуқуқӣ” бахшида ба 30-солагии қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон санаи 17 октябри соли равон дар Литсейи касбии саноати кишоварзии ноҳияи Ёвон конференсияи илмӣ-назариявӣ таҳти унвони “Конститутсия - шаҳодатномаи давалати соҳибихтиёр” бо иштироки муовини раиси Ёвон Абдуллозода Саёҳат ва ёрдамчии калони прокурори Ёвон Мирзозода Баҳодур баргузор карда шуд.

Нахуст меҳмонон аз намоиши дастовардҳои хонадагон муассиса дидан намуда, баҳои баланд доданд.

Дар оғоз директори муассисаи меҳмононро ба ин даргоҳи илму маърифат хайрамақдам гуфта, иброз доштанд, ки 6 ноябри соли 1994 Ҷумҳурии Тоҷикистон баъди ба даст овардани Истиқлоли давлатӣ таҳти роҳбарии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва иродаи мардум Конститутсия, ҳуҷҷатисарнавиштсозро тариқи раъйпурсии умумихалқӣ қабул намуд.

Таъкид гардид, ки Конститутсияи кишвари мо ба панҷгонаи конститутсияҳои беҳтарини ҷаҳон дохил гардидааст, зеро дар 10 боб ва 100 моддаи он тамоми паҳлуҳои ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд инъикос ёфта, вобаста ба рушди давлатдории миллӣ заминаҳои устувори ҳуқуқӣ фароҳам оварда шудааст.

Ҳамчунин, дар идомаи кори конференсия Абдуллозода Саёҳат – муовини раиси ноҳия ва Мирзозода Баҳодур – ёрдамчии калони прокурори ноҳия суханронӣ намуда, иброз доштанд, ки Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистони соҳибистиқлол, ки заминаи эъмори давлати мустақили миллӣ ва пешравии тамоми ҷанбаҳои ҳаёти мардуми кишварро фароҳам овардааст, яке аз дастовардҳои муҳимтарини мо мебошад. Амалӣ намудани меъёрҳои Конститутсия ба мо имкон дод, ки пояҳои устувори ҷомеа ва давлатро созмон диҳем, сулҳу оромӣ, суботи сиёсӣ ва ваҳдати миллиро таҳким бахшем, рушди устувори иқтисодии кишварамонро таъмин намоем, барои ҳар як шаҳрвандимамлакат шароити зиндагии арзанда ва инкишофи озодонаро муҳайё созем.

Ҳамзамон, аз ҷониби дигарбаромадкунандагон вобаста ба таърихи қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон маърузаҳо пешниҳод карда шуд.

Дар фарҷоми чорабинӣ ба 3 нафар хонандагони Литсейи касбии саноати кишоварзии ноҳияи Ёвон, ки дар даври вилоятии озмуни ҷумҳуриявии “Малакаи касбӣ” сазовори ҷойҳои намоён гардида, ба даври ҷумҳуриявӣ роҳхат ёфтанд, бо Ифтихорнома сарфароз гардиданд.

Аз санаи 14 октябр то 17 октябри соли ҷорӣ ҷиҳати иҷрои дастури Раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади амалигардонии "Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маориф" дар Коллеҷи технологии ба номи А. Қаҳҳорови шаҳри Конидом даври якуми олимпиада дар сатҳи баланд баргузор гардид. Ғолибони ҷойҳои якум барои иштирок дар ҷумҳуриявии олимпиадаи донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбӣ роҳхат гирифтанд.

Бо ибтикори Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади амалигардонии "Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маориф" санаи 16 октябри соли ҷорӣ дар Коллеҷи информатика ва техникаи компютерии шаҳри Душанбе даври якуми Олимпиадаи ҷумҳуриявии донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбӣ, аз рӯйи фанҳои таълимии математика, биология, химия, физика ва информатика баргузор гардид, ки донишҷӯёни муассиса дар он ширкати фаъолона варзиданд.

Ҷиҳати дар сатҳи зарурӣ баргузор намудани даври якуми олимпиада, иштирокчиён аз рӯйи номминатсияи фанҳои таълимӣ ба синфҳои муайянгардида тақсим шуда, рафти иҷрои он аз ҷониби масъулин назорат карда шуд.

Озмун тибқи талабот дар шакли тестӣ баргузор гардида, иштирокчиён бо пур кардани саволномаҳои тестӣ фикру ақидаҳои худро баён намуданд.

Маврид ба зикр аст, ки донишҷӯёне, ки дар даврҳои минбаъдаи олимпиада сазовори ҷойҳои намунавӣ мегарданд, аз ҷониби роҳбарияти муассиса қадрдонӣ карда мешаванд.

Санаи 17 октябри соли 2024 тибқи Нақшаи чорабиниҳои Коллеҷ ва мактуби Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳияи Фирдавсии шаҳри Душанбе аз 24 сентябри соли 2024, №675 даври якуми озмуни шаҳрии “Ту қалби Тоҷикистонӣ, Душанбе” баргузор карда шуд. Дар озмуни мазкур 35 нафар донишҷӯёну омӯзгорон фаъолона иштирок намуданд.

Ҳайати комиссияи озмуни фаъолияти худро дар доираи Низомнома ба роҳ монда, омӯзгорону донишҷӯён аз номинатсияҳои зерин баромад намуданд:

-эҷоди шеъри беҳтарин дар васфи пойтахти Ҷумҳурии Тоҷикистон – шаҳри Душанбе;

-қироати беҳтарин шеър дар васфи пойтахти Ҷумҳурии Тоҷикистон – шаҳри Душанбе;

-иҷрои суруди беҳтарин дар васфи пойтахти Ҷумҳурии Тоҷикистон – шаҳри Душанбе;

-иҷрои суруди беҳтарини гурӯҳи дар васфи пойтахти Ҷумҳурии Тоҷикистон – шаҳри Душанбе;

Комиссия корро шаффофона ба роҳ монда, беҳтаринҳоро ба даври дуюм (ноҳиявӣ) роҳхат доданд.

Дар Коллеҷи техникии шаҳри Душанбе бахшида ба ҷашни Меҳргон таҳти унвони “Меҳргон ҷашни ниёгони миллати тоҷик” чорабинии идона баргузор гардид.

Дар чорабинии мазкур раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, академик Фарҳод Раҳимӣ, раёсати коллеҷ ва ҳамзамон меҳмонон аз Ҷумҳурии Ӯзбекистон, Федератсияи Россия, инчунин роҳбарони якчанд муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбӣ ва намояндагон аз ДДОТ ба номи С.Айнӣ иштирок намуданд.

Нахуст ҳозиринро директори коллеҷи техникӣ, доктори илмҳои техникӣ и.в. профессор Саидзода Масрур Мирзохон бо ҷашни аҷдодиамон “Меҳргон” табрику муборакбод намуда, аз таърихи пайдоиш ва ҷашнгирии ин ҷашни қадимаи аҷдодиамон ёдовар шуданд.

Меҳргон рамзи тирамоҳи зарнисор, айёми ҷамъоварии ҳосили бо арақи ҷабин коштаи марди деҳқон мебошад. Меҳргон дар радифи пуршукӯҳтарин ҷашнвораҳои аҷдодии мардуми форсизабон қарор дошта, аз замони дуродури таърих сарчашма мегирад.

Дар саҳни коллеҷ намоиши маҳсулоти кишоварзӣ, дастранҷи марди деҳқон, ки бозгӯи фаровонии дастархони мардум мебошад, рамзи фаровонӣ ва ҷамъоварии ҳосилу баракати рӯзгор арзёбӣ мегардад, ба марази тамошо гузошта шуд.

Дар намоиш ҳосили фаровон, полезиҳо, сабзавотҳо ва меваҳои гуногун, инчунин ҳунарҳои мардумӣ аз тарафи факултетҳои коллеҷ дар сатҳи баланд ташкил ва пешкаш карда шуд.

Дар доираи дастуру супоришҳои Раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон академик Фарҳод Раҳимӣ ҷиҳати муаррифии муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ инчунин, ҷалби шаҳрвандон ба курсҳои кутоҳмуддат ва касбомӯзӣ директорон ва муовинони директорони литсейҳои касбии техники шаҳру ноҳияи тобеи ҷумҳурӣ ва шаҳри Душанбе дар барномаи “Дунё пур аз ҷавони”-и Муассисаи давлатии телевизиони Сафина иштирок ва суханронӣ намудаанд.

Санаи 17.10.2024 дар Коллеҷи муҳандисии техникии ноҳияи Нуробод даври якуми олимпиадаи ҷумҳуриявии донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронида шуд.

Ёдовар мешавем, ки олимпиадаи мазкур аз тарафи Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил карда шудааст.

Ҳадаф аз ташкили олимпиада амалигардонии "Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маориф" мебошад.

Сунаътулло Баротов, мудири кафедраи фанҳои табии - риёзӣ қайд намуд, ки олимпиада аз фанҳои таълимии математика, биология, химия, физика ва информатика гузаронида мешавад. Ҳоло доираи васеи донишҷӯёни коллеҷ аз фанҳои мазкур ширкат намуда, донишу маҳорати худро санҷида истодаанд.

Гуфта шуд, ки пас аз ҷамъбаст гардидани даври якуми олимпиада ғолибон ба даври навбатӣ роҳхат гирифта, миёни донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбии ҷумҳурӣ донишсанҷӣ мекунанд.

Лозим ба таъкид аст, ки дар Коллеҷ маҳфилҳои фаннӣ ташкил карда шудааст, ки донишҷӯён берун аз соатҳои дарсӣ бо омӯзгорони касбӣ ба омӯзиш машғул мешаванд. Аз ҷумла, фаъолияти маҳфилҳои фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ чашмрас ҳастанд.

17 октябр Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар деҳоти ба номи Ҷӯра Раҳмони шаҳри Турсунзода сардхонаи Хоҷагии деҳқонии «Ғайрат 2020»-ро мавриди баҳрабардорӣ қарор доданд. Иттилоъ дода шуд, ки иншоот аз тарафи соҳибкор – роҳбари хоҷагии деҳқонии «Ғайрат 2020» Урунбой Нурматов дар масоҳати 0,20 гектар бунёд гардидааст.

Сардхонаи навсохт дорои таҷҳизоти муосири худидоракунӣ буда, барои нигоҳдории 2000 тонна меваю сабзавот пешбинӣ шудааст.

Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иқдоми соҳибкори ватаниро барои бунёди чунин иншооти замонавӣ муҳим номида, ба масъулони соҳа супориш доданд, ки бо мақсади таъмини талаботи бозори дохилӣ бо маҳсулоти тару тозаи кишоварзӣ ва пешгирӣ аз талафёбии маҳсулоти зудвайроншаванда шумораи сардхонаҳои муосирро дар шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ зиёд намоянд.

Бо мавриди истифода қарор гирифтани сардхонаи нав 10 нафар сокини деҳаи Ғайрат ба кор таъмин гардиданд.

Ҳоло дар сардхонаи тозабунёд ба миқдори зарурӣ ангури аълосифати хоҷагии деҳқонии «Ғайрат 2020» ҷой карда шудааст, ки ҳамарӯза аз ин ҷо харидорӣ мешавад.

Ҳоло дар назди 87 хоҷагии деҳқонии шаҳри Турсунзода сардхона бо ғунҷоиши зиёда аз 24 ҳазор тонна маҳсулот амал менамояд, ки дар он 500 нафар кор мекунанд.

Мувофиқи маълумот хоҷагии мазкур 22 гектар замин дар ихтиёр дорад, ки қисми зиёди онро боғу токзор ташкил медиҳад.

Ҳамасола саҳмдорони хоҷагӣ бо истифода аз таҷрибаи пешқадам ва риояи қоидаҳои агротехникӣ аз 6 навъи ангур ҳосили беш аз 600 тонна маҳсулот ба даст меоранд.

Дар ҳамин ҷо Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамчунин аз гармхонаи доимамалкунандаи хоҷагии мазкур дидан карданд.

Масоҳати гармхона 54 садякро ташкил дода, дар он кучати сабзавот тариқи обмонии қатрагӣ парвариш меёбад.

Иттилоъ дода шуд, ки хоҷагидорон аз кишти асосӣ ҳосили 30 тонна помидор ва 70 тонна бодиринг гирифтаанд.

Дар ин хоҷагӣ ҳосилнокӣ аз ҳар як гектар 35-40 тоннаро ташкил медиҳад.

Ҳоло дар кишти такрорӣ ҳосили бодиринг фаровон асту ҳамарӯза саҳмдорон онро ҷамъоварӣ намуда, ба харидорон пешниҳод мекунанд.

Сокинони шаҳри Турсунзода бо мақсади баланд бардоштани ҳаҷми маҳсулоти кишоварзӣ ва таъмини фаровонҳосилӣ аз имкониятҳои мавҷуда самаранок истифода намуда, баробари беҳсозии сатҳи зиндагӣ ҳамзамон дар корҳои ободонӣ саҳм мегузоранд.

Роҳбари хоҷагии деҳқонии «Ғайрат 2020» Урунбой Нурматов якҷо бо фарзандонаш аз ҳисоби фоида дар деҳоти Ҷӯра Раҳмони шаҳри Турсунзода мактаби замонавӣ, бунгоҳи нави саломатӣ ва 1,5 километр роҳ бунёд карда, ҳамзамон барои сокинони деҳаи Ғайрат об оварданд ва оянда боз нақша доранд, ки коргоҳи нави коркарди меваю сабзавот бо таъсиси 40 ҷойи корӣ бунёд намоянд.

Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо хоҷагидорон ва сокинони заҳматкаши шаҳри Турсунзода суҳбат намуда, онҳоро ба истифодаи боз ҳам самараноки заминҳои корами кишоварзию наздиҳавлигӣ, захираи маводи хӯрока ва вусъат бахшидани корҳои саҳроӣ ҳидоят намуданд.

Роҳбари давлат пас аз ифтитоҳи сардхона ва боздид аз гармхонаи хоҷагии деҳқонии «Ғайрат 2020» корхонаи истеҳсоли хишт ва қубурҳои пластикии ҶДММ «Нигора»-ро ба таври маҷозӣ ифтитоҳ намуданд.

Дар корхона дар як сол ба миқдори 4,6 миллион дона хишти пухта ва 36 тонна қубурҳои пластикии гуногунқутр истеҳсол шуда, 30 нафар сокини маҳаллӣ бо кор ва маоши хуб таъмин мегарданд.

Сипас Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо лоиҳаҳои нави иншооти соҳаи саноат шинос шуданд.

Иттилоъ дода шуд, ки давоми ду соли оянда дар шаҳри Турсунзода ба истиқболи 35-солагии Истиқлоли давлатӣ ва бо мақсади амалисозии ҳадафи чоруми миллӣ – саноатикунонии босуръат 4 корхонаи нави саноатӣ бо харҷи зиёда аз 275 миллион сомонӣ бунёд карда мешавад.

ҶДММ «Амиго», марҳилаи дуюми ҶДММ «Алюмин Проф», ҶСП «Саноати алюмин» ва ҶДММ «Алюминийи аввалин» аз ҷумлаи корхонаҳои сохташаванда мебошанд, ки бо саҳми соҳибкорони ватанӣ ва ҷалби сармояи хориҷӣ бунёд мегарданд.

Баъди ворид ва насби технологияи муосир дар корхонаҳо истеҳсоли маводи маъдании изолиатсионӣ, қубурҳои алюминӣ, маҳсулоти пластикӣ, профил ва констуксияҳои бинокорӣ пурра бо истифода аз ашёи хоми ватанӣ – алюминийи аввалияи ҶСК «Ширкати Алюминийи Тоҷик» ба роҳ монда хоҳад шуд.

Иттилоъ дода шуд, ки ҳоло мувофиқи лоиҳа корҳои сохтмонӣ дар 4 иншооти соҳаи саноат идома дорад. Пас аз пурра ба фаъолият оғоз намудани корхонаҳо наздики 400 нафар бо кор таъмин хоҳанд шуд.

17 октябр дар идомаи сафари корӣ дар шаҳри Турсунзода Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ аз боғҳои ангур дар Хоҷагии деҳқонии “Боғи Сомон” боздид намуданд.

Хоҷагии деҳқонии “Боғи Сомон” соли 2008 дар асоси дастуру супоришҳои Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз тарафи боғпарвари шинохта марҳум Камол Мадумаров дар масоҳати беш аз 500 гектар замин бунёд карда шудааст.

Зимни суҳбат бо хоҷагидорон Роҳбари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои истифодаи зарфиятҳои фаровони аграрии минтақа, аз ҷумла обу замин ва саҳмгузории бештар дар таъмини амнияти озуқавории кишвар маслиҳатҳои судманд доданд.

Хоҷагӣ зиёда аз 1100 нафар саҳмдор дошта, теъдоди коргарони доимиву кироя ҳангоми авҷи корҳои саҳроӣ ба бештар аз 4 ҳазор нафар мерасад. Инчунин, ин шабу рӯзҳо заминҳои ин хоҷагӣ барои тоҷирони маҳаллӣ низ ҷойи кор дониста мешавад, зеро дар мавсими ҷамъоварии ҳосил теъдоди харидорон бамаротиб зиёд мегардад.

Роҳбарияти хоҷагӣ ба Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иттилоъ доданд, ки айни замон дар токзор бештар аз 10 намуди ангури ба иқлими маҳал мувофиқ парвариш карда мешавад.

Дар заминҳои хоҷагӣ ангурҳои навъи “Ҳусайнии сиёҳ”, “Ҳусайнии сафед”, “Ғалаба”, “Шоҳона”, “Пешпазак”, “Кишмиши сафед”, “Кишмиши сиёҳ”, “Президент”, “Аватар” ва ғайра, ки навъҳои маҳаллӣ ва хориҷӣ мебошанд, парвариш карда мешаванд.

Мувофиқи дурнамои истеҳсолӣ, саҳмдорони хоҷагӣ имсол нисбат ба солҳои қаблӣ ҳосили бештар гирифтанд. Бо назардошти таъсири манфии сардиҳои мавсими гузашта, саҳмдорони хоҷагӣ талош намуданд, ки бо иҷрои меъёру қоидаҳои агротехникӣ, махсусан барқарор кардани майдони боғҳо фаровонии ҳосилро қариб ба ҳаҷми истеҳсолот дар солҳои 2021-2022 баробар созанд.

Хоҷагидорон, пеш аз ҳама, барои таъминоти бозори истеъмолии дохилӣ талош карда, боқимондаи ҳосилро ба хориҷи кишвар содирот мекунанд.

Ба хотири тақвияти иқтидори содиротӣ ва таъмини бозори истеъмолӣ бо маҳсулоти тару тоза, дар ҳудуди хоҷагӣ барои нигоҳдории зиёда аз ҳазор тонна маҳсулот сардхонаҳои замонавӣ бунёд гардидааст. Маҳсулот дар сардхонаҳо то оғози боришот захира карда мешавад. То имрӯз дар ҳамаи сардхонаҳои шаҳри Турсунзода дар ҳаҷми 5800 тонна ангур захира карда шудааст. Шумораи сардхонаҳо дар ин шаҳри агросаноатӣ ба 78 адад расида, ғунҷоиши онҳо бештар аз 24 ҳазор тоннаро ташкил медиҳад.

Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дастур доданд, ки фаъолияти сардхонаҳо барои нигоҳдории меваю сабзавот васеъ ба роҳ монда шавад. Зеро ин воситаи асосии таъмини аҳолӣ бо маҳсулоти хушсифати ватанӣ дар тамоми фасли сол буда, сифати маҳсулот дар сардхона коҳиш намеёбад.

Шаҳри Турсунзода минтақаи муҳими аграрии Тоҷикистон буда, ҳамаи бахшҳои кишоварзӣ, махсусан боғу токпарварӣ рушд кардааст. Ҳоло дар ҳамаи шаклҳои хоҷагидории шаҳр зиёда аз 4100 гектар токзор мавҷуд мебошад. То имрӯз дар шаҳри Турсунзода 26 ҳазору 320 тонна ангур ҷамъоварӣ шуда, аз он 11 ҳазор тонна содир ба хориҷи кишвар шудааст.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аснои боздид аз ангурзори Хоҷагии деҳқонии “Боғи Сомон” ба самараи кори ин хоҷагии пешқадам баҳои баланд дода, таъкид намуданд, ки меъёрҳои боғдории суннатӣ ва ҳозиразамони боғпарварони соҳибтаҷрибаи ин хоҷагии овозадор дар миёни аҳолӣ бештар тарғиб карда шавад.

17 октябр Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ дар назди Литсей-интернати шаҳри Турсунзода як қатор иншоот, аз ҷумла бинои иловагии таълимӣ, хобгоҳ, китобхона, майдончаи варзишӣ, меҳмонхона, маҷлисгоҳ, ошхона ва бунгоҳи тиббиро ифтитоҳ намуданд.

Иншооти мазкур дар заминаи таваҷҷуҳи доимии Роҳбари давлат барои дар шароити мусоид ба таҳсил фаро гирифтани хонандагон сохта шудаанд.

Бинои иловагии таълимӣ тарҳи замонавӣ дорад ва дар 8 синфхонаи муҷаҳҳаз бо аёниятҳои хониш барои 240 хонанда имкони омӯзиши илмҳои муосир фароҳам оварда шудааст.

Раванди таҳсил дар кабинетҳои фаннӣ бо истифода аз 40 компютери пайваст бо шабакаи байналмилалии интернет ба омӯзиши бештари илмҳои даққиқ мусоидат менамояд.

Бинои хобгоҳ бо риояи меъёрҳои сохтмонӣ бунёд шуда, дорои 48 ҳуҷраи барҳаво бо 400 рахти хоб мебошад.

Хобгоҳ бо шароити мусоид барои бо ҷойи хоб таъмин намудани хонандагони дурдаст, аз ҷумла шаҳри Ҳисор ва ноҳияи Шаҳринав пешбинӣ шудааст.

Маҷлисгоҳи Литсей-интернати шаҳри Турсунзода бо 140 ҷойи нишаст ва ошхона бо 200 ҷойи нишаст сохта шудааст.

Раванди таҳсил аз ҷониби 50 нафар омӯзгори соҳибтахассус ба зиёда аз 1000 хонанда бо забонҳои тоҷикӣ ва русӣ ба роҳ монда шудааст.

Китобхонаи электронии пайваст бо шабакаи байналмилалии интернет метавонад барои дастрасии таълимгирандагон ба маълумоти зарурӣ мусоидат намояд.

Иловатан хоҳишмандон имкони истифода аз 1600 номгӯи адабиётро доранд.

Вақтҳои холигии хонандагон бо машғулиятҳои варзишӣ дар шароити сатҳи баланд сурат мегирад.

Бунёди майдончаи варзишӣ метавонад дар тарғиби ташаккули тарзи ҳаёти солим ва ҷалби хонандагон ба бозиҳои волейбол ва футбол нақши муассир гузорад.

Таъсиси бунгоҳи тиббӣ ва фаъолияти шабонарӯзии кормандони соҳа фаврияти муоина ва кӯмаки аввалияи тиббӣ ба хонандагонро таъмин месозад.

Волидоне, ки ба хотири шиносоӣ аз ҷараёни таҳсил ва огоҳ будан аз сатҳи донишу малакаи фарзандони худ ба Литсей-интернат ташриф меоранд, метавонанд аз хизматрасонии сатҳи баланд дар меҳмонхонаи назди муассиса истифода намоянд.

Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон шароити таҳсил ва буду бош дар Литсей-интренати шаҳри Турсунзодаро дар сатҳи баланд арзёбӣ намуда, аз хонандагон омӯзиши илму ҳунар ва аз омӯзгорон омода кардани кадрҳои ҷавобгӯ ба талаботи бозори меҳнатро тақозо карданд.

Иншооти мазкур, ки бо иштироки Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар назди Листей-интернати шаҳри Турсунзода ифтитоҳ карда шуд, ба таъсиси 14 ҷойи нави корӣ замина фароҳам овард.

Дар ҳамин ҷо Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар шаҳри Турсунзода 4 мактаби таҳсилоти миёнаи умумӣ ва 2 муассисаи томактабии хусусиро ба таври маҷозӣ мавриди баҳрабардорӣ қарор доданд. Танҳо ҳамин рӯз дар шаҳри Турсунзода дар 5 муассисаи таҳсилоти миёнаи умумӣ барои 3500 хонанда дар ду баст ва дар 3 муассисаи нави томактабӣ барои 650 кӯдак шароити муосири таълиму тарбия ба истифода дода шуд. Иттилоъ дода шуд, ки барои фарогирии ҳарчи бештари кӯдакон ба таълиму тарбияи томактабӣ дар шаҳр сохтмони боз 8 муассисаи томактабӣ барои 1200 кӯдак идома дорад.

Дар деҳоти Қаратоғи деҳаи Зарнисори шаҳри Турсунзода бинои дуошёнаи иловагии Муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии №103 ифтитоҳ гардид.

Бинои иловагӣ иборат аз 8 синфхона барои 384 хонанда дар ду баст бо харҷи беш аз 3 миллиону 455 ҳазор сомонӣ бунёд гардидааст.

Дар деҳаи Неъматбачаи деҳоти Регари шаҳри Турсунзода бинои иловагии дуошёнаи Муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии рақами 54 мавриди баҳрабардорӣ қарор дода шуд.

Массисаи мазкур аз 14 синфхонаи барҳаво, китобхона, ҳуҷраи омӯзгорон ва дигар иншооти ёрирасон иборат буда, бо саҳми сокинону соҳибкорони маҳаллӣ бунёд шудааст.

Дар муассисаи тозабунёд барои 240 хонанда дар ду баст шароиту имконоти муосири таълиму тарбия фароҳам оварда шудааст.

Дар деҳаи Меҳргони деҳоти “10-солагии Истиқлолият” бинои иловагии Муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии №80, ки барои 450 хонанда дар ду баст пешбинӣ шудааст, мавриди истифода қарор дода шуд.

Бинои тозабунёд аз ду ошёна ва 8 синфхонаи таълимӣ иборат буда, аз ҷониби соҳибкорони маҳаллӣ ва аҳолии деҳа бунёд гардидааст.

17 октябр Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо мақсади шиносоӣ бо вазъи зиндагии мардум, ифтитоҳ ва оғози сохтмони як қатор иншооти дорои аҳамияти иқтисодиву иҷтимоӣ ба шаҳри Турсунзода ташриф оварданд.

Нахуст, Сарвари давлат бинои шуъбаи Кумитаи давлатии амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳри Турсунзодаро мавриди истифода қарор доданд.

Корҳои сохтмонии иншоот соли 2022 оғоз гардида, дар муддати ду сол бо сифати баланд ва тарҳи муосир бунёд карда шудааст.

Барои таъмини кормандони ин ниҳод бо манзили зист дар бино 7 хонаи истиқоматӣ бо тамоми шароити зист муҳайё карда шудааст, ки ин аз таваҷҷуҳу ғамхории Сарвари давлат ба кормандони ин соҳа шаҳодат медиҳад.

Иншоот ҳамчунин дорои маҷлисгоҳ, китобхона, ошхона, ҳаммом ва толори варзиш мебошад.

Ҳуҷраҳои дохили бино дар фасли сармо тариқи системаи гармидиҳии мустақили ангиштӣ гарм нигоҳ дошта мешавад.

Саҳни иншоот пурра чароғон буда, барои таъмини зебоӣ дар ин мавзеъ гулу дарахтони сояафкан шинонида шудааст.

Бинои хуштарҳу замонавӣ дар арафаи 30-юмин солгарди қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон беҳтарин туҳфаи Ҳукумати кишвар ба кормандони ин ниҳод ба шумор меравад.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳангоми шиносоӣ бо ҳуҷраҳои корӣ ва дигар шароити фароҳамшуда, аз кормандони ин ниҳод даъват намуданд, ки бо истифода аз чунин имкони беҳтарини кору фаъолият, ба нафъи давлату миллат содиқонаву софдилона хизмат намоянд.

Аз 30-юми сентябр то 4-уми октябр дар шаҳри Дукенти Ҷумҳурии Ӯзбекистон олимпиадаи байналмилалии махсус аз намуди варзиши сабук баргузор гардид. Дар олимпиадаи мазкур хонандагон аз кишвари Иттиҳодидавлатҳои мустақил ширкат намуда, ҳунару истеъдоди худро нишон доданд. Дар олимпиадаи мазкур аз Литсейи касбии махсуси маъюбони шаҳри Душанбе се нафар хонанда ва як нафар омӯзгори фанни тарбияи ҷисмонӣиштирок намуданд.

Боиси хурсандист, ки хонандагони Литсейи касбии махсуси маъюбони шаҳри Душанбе Ғозиева Бибиомина ҷойи якум аз намуди давидан ба масофаи 100 метр ва ҷойи чорум ҷаҳидан ба дарозӣ, Қурбонов Баҳромҷон ҷойи якум ҷаҳидан ба дарозӣ ва ҷойи дуюм давидан ба масофаи 60 метр ва Шарипов Абдурауф Ҷойи якум давидан ба масофаи 100 метр ва ҷойи сеюм аз намуди партофти найза бо 6 медал ба Ватан баргаштанд.

Дар охир аз ҷониби Кумитаи тадорукоти олимпиада ба нафароне, ки сазоворӣ ҷойҳои якум, дуюм, сеюм ва ифтихорӣ гардидаанд бо Сипоснома ҷом ва туҳфаҳои хотиравӣ қадрдонӣ гардидаанд.

Литсейи касбии махсуси маъюбон" дар мусобиқаи Осиёи маркази миёни шахсони имкони маҳдуддошта хонанданони муассиса ширкат варзида сазовори 6 медал гардиданд. Аз ин шумора 3 медали тило, 1 нуқра ва 2 биринҷӣ.

Дар шаҳри Бохтари вилояти Хатлон даври минтақавии озмуни ҷумҳуриявии “Малакаи касбӣ” миёни муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ баргузор гардид.

Озмуни ҷумҳуриявии «Малакаи касбӣ» дар байни хонандагони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ аз рӯйи ихтисосҳои барқчӣ оид ба таъмири қисмҳои барқии автомобил, челонгар оид ба таъмири муҳаррики автомобил, кафшергари барқию газӣ, ҳисобдор бо донистани компютер, системаи компютерӣ ва интернет технология, дуредгар, дӯзанда, монтёри барқӣ оид ба таъмир ва хизматрасонии таљҳизотҳои барқӣ, тракторчӣ-мошинисти истеҳсолоти кишоварзӣ ва челонгар оид ба тайёр намудани ҷузъҳо ва қисмҳои техникӣ санитарӣ гузаронида мешавад.

Мақсади асосии гузаронидани озмун такмили донишҳои назариявӣ ва амалӣ, инкишофи шавқу завқи хонандагон ба корҳои эҷодӣ, тарғиби касбҳои коргарӣ, фароҳам овардани шароити муносиб барои рушди малакаи касбии хонандагон ва тақвияти тафаккури техникии онҳо мебошад.

Дар озмуни ҷумҳуриявии “Малакаи касбӣ” минтақаи Бохтари вилояти Хатлон миёни муассисаҳои таҳлоти ибтидоии касбӣ аз 11 муассиса 117 нафар хонанда аз рӯи 10 ихтисос иштироки фаъолона намуда, касбу ҳунарҳои худро ба намоиш гузоштанд.

Баъди ҷамъбасти натиҷаҳои имтиҳон 44 нафар хонандагон ба даври ҷумҳуриявии озмуни мазкур роҳ ёфтанд.

Озмун дар байни хонандагони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ дар ду давр гузаронида мешавад. Даври якуми озмун дар шаҳрҳои Душанбе, Кӯлоб, Бохтар, Хуҷанд, Ваҳдат ва ноҳияи Шаҳристон гузаронида мешавад.

Баъди ҷамъбасти даври якуми озмун даври ҷумҳуриявии баргузор мегардад, ки дар он ғолибони даври якуми озмун, ки ҷойҳои якум, дуюм ва сеюмро ишғол намудаанд, ҳуқуқи иштирок карданро доранд.

Дар даври ҷумҳуриявӣ ғолибон бо Ифтихорнома, Сипосноа ва туҳфаҳои хотиравӣ Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қадрдонӣ мегарданд

Дар мувофиқа бо Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 7-ум то 12-уми октябри соли 2024 Аъзам Байдуллоев - муовини директор оид ба илм ва робитаҳои байналмилалии Коллеҷи омӯзгории шаҳри Душанбе ба номи Хосият Махсумова дар шаҳри Лиссабони Португалия дар семинари байналмилалӣ таҳти унвони "Бозӣ ва нақши он дар беҳсозии раванди омӯзиш" дар заминаи лоиҳаи "Омӯзиш дар асоси душвориҳо" ширкат варзид.

Аъзам Байдуллоев, дар мавзуи “Масъалаи омӯзиши забонҳо" дар заминаи омӯзиши забони англисӣ, душвориҳо ва раванди бартараф намудани онҳо дар дарсҳо тавассути усулҳои муосири таълим" бо истифода аз технологияи рақамӣ тариқи презентасия рӯнамоӣ кард.

Мавриди зикр аст, ки дар доираи ин сафар ҳамкориҳои Коллеҷи омӯзгории шаҳри Душанбе ба номи Хосият Махсумова дар доираи лоиҳаи болозикр рушд меёбад.

Дар Коллеҷи омӯзгории шаҳри Бохтар ба номи Носири Хусрав даври якуми олимпиадаи ҷумҳуриявии донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронида шуд.

Ёдовар мешавем,ки олимпиадаи ҷумҳуриявии донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбӣ аз тарафи Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил карда шудааст.

Ҳадаф аз ташкили олимпиадаи мазкур амалигардонии "Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маориф" мебошад.

Фариддун Сайдахмедов, муовини директори коллеҷи омӯзгорӣ иттилоъ дод,ки олимпиада аз фанҳои таълимии математика, биология, химия, физика ва информатика гузаронида мешавад. Ҳоло доираи васеи донишҷӯёни коллеҷ аз фанҳои мазкур ширкат намуда, донишу маҳорати худро санҷида истодаанд.

Гуфта шуд, ки пас аз ҷамъбаст гардидани даври якуми олимпиада ғолибон ба даври навбатӣ роҳхат гирифта, миёни донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбии ҷумҳурӣ донишсанҷӣ мекунанд.

Лозим ба таъкид аст, ки дар коллеҷи омӯзгорӣ маҳфилҳои фаннӣ ташкил карда шудааст, ки донишҷӯён берун аз соатҳои дарсӣ бо омӯзгорони касбӣ ба омӯзиш машғул мешаванд. Аз ҷумла, фаъолияти маҳфилҳои фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ чашмрас ҳастанд.

Ҷомеаи кишвар ба шахсияти Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар шароити феълӣ ниёзи бештаре дорад.
Фарҳод Раҳимӣ

6 ноябри соли 1994 Ҷумҳурии Тоҷикистон баъди ба даст овардани Истиқлоли давлатӣ таҳти роҳбарии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва иродаи мардум Конститутсия, ҳуҷҷатисарнавиштсозро тариқи раъйпурсии умумихалқӣ қабул намуд.

Боиси ифтихор аст, ки Конститутсияи кишвари мо ба панҷгонаи конститутсияҳои беҳтарини ҷаҳон дохил гардидааст, зеро дар 10 боб ва 100 моддаи он тамоми паҳлуҳои ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд инъикос ёфта, вобаста ба рушди давлатдории миллӣ заминаҳои устувори ҳуқуқӣ фароҳам оварда шудааст.

Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон меҳнатро ҳамчун ҳуқуқ эътироф намуда, сиёсати сулҳҷӯёнаи Тоҷикистонро дар худ таҷассум карда, замин, сарватҳои зеризаминӣ, об, фазои ҳавоӣ ва олами набототу ҳайвонотро моликияти истисноии давлатӣ эътироф карда, истифодаи самараноки онро ба манфиати халқи Тоҷикистон кафолат додааст. Вобаста ба таҳаввулот ва пешрафту дигаргуниҳо 3 маротиба: 26 сентябри соли 1999, 22 июни соли 2003 ва 3 феврали соли 2016 бо тариқи раъйпурсии умумихалқӣ ба Конститутсия тағйиру иловаҳо ворид гардида, меъёрҳои он такмил дода шуданд.

Тағйироти конститутсионӣ ва натиҷаҳои муфиди он далели онанд, ки имрӯз раванди рушди конститутсионии Тоҷикистон ба монанди дигар давлатҳои ҷаҳон ба қонуниятҳои ҷаҳонӣ такя мекунад. Қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷумлаи дастовардҳои бузурги миллати тоҷик буда, заминаи ҳуқуқии бунёди давлати тозабунёд ва соҳибистиқлоли тоҷикон, шакли ифодаи ҳуқуқии ормонҳои давлатдории миллӣ, ҳимояи ҳадафҳо ва манфиатҳои миллат мебошад.

Дар Конститутсия соҳибихтиёрӣ, истиқлолият, тамомияти арзӣ, дахлнопазирии ҳудуди мамлакат, ҳуқуқ ва озодиҳои инсон ва шаҳрванд, рамзҳои давлатӣ, ҳадафҳои сиёсати дохилӣ ва хориҷии давлат эълон шудаанд. Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шароити низои дохилӣ таҳия ва қабул шуд. Аз ин рӯ, он ҳамчун санади созиши иҷтимоӣ ва заминаи ҳуқуқии таъмини сулҳи тоҷикон арзёбӣ мегардад. Чунин таҷрибаи конститутсионии Тоҷикистон ҳоло ҳамчун намунаи ҳалли низои дохилӣ эътироф шудааст.

Боиси ифтихори ҳар тоҷик аст, ки коршиносони як қатор давлатҳои пешрафтаву мутамаддини ҷаҳон ва созмонҳои бонуфузи байналмилалӣ, аз қабили Созмони Милали Муттаҳид ва Созмони амният ва ҳамкории Аврупо Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистонро яке аз намунаҳои беҳтарини конститутсияҳои демократии ҷаҳонӣ эътироф кардаанд. Тоҷикистон аввалин кишварест, ки дар байни 82 давлати рӯ ба инкишоф барои ноил гардидан ба Ҳадафҳои Рушди Устувор бо дастгирии Созмони Милали Муттаҳид самтҳои асосии Стратегияи миллии рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030 таҳия намуд. Ҳадафи асосӣ роҳандозӣ намудани низоми самарабахш ва шаффофи идораи давлатӣ, бунёди ҷомеаи шаҳрвандӣ ва таъмини минбаъдаи рушди устувори иқтисодӣ мебошад. Дар маҷмуъ, ин иқдом, пеш аз ҳама, барои татбиқи муқаррароти моддаи якуми Конститутсия оид ба фароҳам овардани шароити зиндагии арзанда ва инкишофи озодона барои ҳар як инсон нигаронда шудааст.

Дар таърихи навини Тоҷикистон аввалин маротиба дар Конститутсия инсон арзиши олӣ эълон шуда, шинохти тамоми арзишҳои дигарро дар доираи манфиат ва манзалати он имконпазир гардонд. Ин ба он маъност, ки ҳеҷ як манфиат, неъмат ва дороӣ аз инсон ва ҳуқуқу озодиҳои ӯ боло буда наметавонад.

Дар моддаи 14-и Конститутсия омадааст, ки мазмуну муҳтавои ҳамаи дигар қонунҳоро ҳуқуқ ва озодиҳои инсон ташкил медиҳад. Яъне, дар маркази арзишҳо гузоштани инсон маънии дар атрофи он муттаҳид намудани ҳамаи арзишҳои дигарро дорад. Касе, мақомоте ва ё санади меъёрии ҳуқуқие ба хотири ягон манфиат наметавонад ҳуқуқу озодиҳои инсонро маҳдуд ё поймол намояд.

Ҳамзамон, Конститутсия имконияти инкишофи ҳаёти ҷамъиятиро дар асоси равияҳои гуногуни сиёсӣ ва мафкуравӣ эълон кард ва ҳуқуқи шаҳрвандонро дар ташкили ҳизбҳои сиёсӣ, иттифоқҳои касаба ва дигар иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ ва иштирокашонро дар фаъолияти онҳо дарҷ намуд. Бартарӣ, қатъият ва устувории Конститутсия, пеш аз ҳама, дар он ифода меёбад, ки дар асоси раъйи мардум қабул шудааст ва бидуни овози халқ ҳатто як ҳарфи онро тағйир додан мумкин нест. Ин нукта нишони устувории пойдевори давлат ва сохти конститутсионии кишвар аст. Дар ҳамин робита ёдовар мешавем, ки то моҳи ноябри соли 1992 вакилони мардумӣ ба Конститутсияи ҳамонвақта даҳ маротиба тағйиру иловаҳо ворид намуданд, ки яке аз сабабҳои асосии хусусияти буҳронӣ гирифтани вазъияти ҳамон давр ба ҳисоб меравад.

Хулоса, имрӯз мо дар арафаи 30 - юмин солгарди қабули ин бахтномаи миллат қарор дорем. Бо боварӣ гуфта метавонем, ки он бо иродаи мардуми тоҷик қабул гардида, дар ин муддат Тоҷикистонро ҳамчун давлати соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд ва дунявӣ муаррифӣ карда, дар марҳилаи ниҳоят ҳассоси таърихӣ ба талошу даъвоҳои беасоси барои сохти давлатдориамон хатарнок хотима гузошт.

Маҳмадулло ХОҶАЕВ,

декани факултети кори ҳамширагӣ

дар заминаи таҳсилоти миёнаи умумии

Коллеҷи тиббии шаҳри Ҳисор

Дар замони ҷаҳонишавӣ ва пуртазод рушди ҳеҷ рукни давлатдориро бидуни донишҳои зарурӣ ва истифодаи технологияи иттилоотӣ - коммуникатсионӣ тасаввур намудан ғайриимкон аст. Дар арафаи гузариши Ҷумҳурии Тоҷикистон ба системаи устувори рушди технологияҳои муосир омӯзиши амиқи технологияҳои иттилоотӣ ва ҳифзи амнияти иттилоотӣ аҳамияти махсусро пайдо мекунад. Дар ин радиф, дар шароити мукаммалгардонии механизми ҳамкориҳои байнидавлатӣ бо мутобиқсозии тамоми равияҳои ҳаёти иқтисодӣ, сиёсӣ ва иҷтимоӣ комилан рушди ҷараёни умумиҷаҳониро талаб менамояд.

Айни замон, дар ташаккул ва рушди хоҷагии халқ таъсири ҷаҳиши илмию техникӣ аҳамияти хоса дорад, ки аллакай ҳар як фарди соҳибмаълумот ҳаёти худро бе технологияи муосир тасаввур карда наметавонад. Аз ин лиҳоз, донишҷӯён бояд ба ғайр аз донистани технологияи муосир, инчунин донишҳои ҳифзи иттилооти ҷойдоштаро низ дошта бошанд.

Рушди раванди иттилоотии ҷомеа ва татбиқи комили имкониятҳои компютер дар тамоми самтҳои фаъолияти инсон муаммои амнияти иттилоотиро боз ҳам ба дараҷаи болотар бардоштааст. Акнун дар баҳисобгирии маҷмӯи шароитҳои нави гардиши иттилоот, эҷод ва истифодаи захираҳои иттилоотӣ, ки онҳо дар якҷоягӣ муҳити иттилоотӣ ном гирифтаанд, ҳалли ин мушкилотро саривақт дарёфтан зарур аст.

Бо ташаббуси Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ин самт якчанд санадҳои меъёрию ҳуқуқӣ ба тасвиб расидаанд. Аз ҷумла, Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳифзи иттилоот» таҳти №334, аз 12-уми ноябри соли 2002, Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи криптография» таҳти №832, аз 3-юми июли соли 2012, Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳуқуқи дастрасӣ ба иттилоот» таҳти № 411, аз 18-уми июни соли 2008 ва ғайра. Қонунҳои мазкур аз ҷиҳати назариявӣ доир ба самти ҳифзи иттилоот саҳми хешро мегузоранд.

Ба воситаи истифодаи технологияи муосири иттилоотию коммуникатсионӣ инсон метавонад шахсият ва мавқеи худро ба вуҷуд орад. Аз ин лиҳоз, зарурате ба миён меояд, ки бояд инсон барои зистан дар шароити нави ҳаёт, яъне дар муҳити автоматикунонидашудаи иттилоот омода бошанд, тавре Пешвои муаззами миллат таъкид менамоянд:

“Имрӯз бе илму инноватсия, технологияҳои иттилотиву коммуникатсионӣ ва ташаккули ҷаҳонбинии техникӣ қадаме ба пеш гузошта намешавад:

Амнияти иттилоотӣ - ин маҷмӯи тадбирҳо ва стратегиёҳоест, ки барои муҳофизат кардани маълумотҳо, системаҳои иттилоотӣ ва шабакаҳо аз таҳдидҳо, хатарҳо ва истисмори ғайриқонунӣ равона шудааст. Он ба бехатарии маълумот дар тамоми давраҳои ҳаёти он, аз ҷамъоварӣ то нигоҳдорӣ ва интишор, диққат медиҳад.

Амнияти иттилоотӣ кӯмак мекунад, ки ташкилотҳо ва давлатҳо аз таҳдидҳои киберӣ, ба монанди вирусҳо, ҳамлаҳои киберӣ, фишинг ва хатарҳои дохилӣ муҳофизат шаванд.

Истеҳсолкунандагон ва муштариён бештар ба системаҳое боварӣ доранд, ки амалҳои муҳофизатии муфидро ба роҳ мемонанд, ки ин ба рушди иқтисод ва тиҷорат кумак мекунад.

Бисёре аз кишварҳо қонунҳои махсуси амнияти иттилоотиро қабул кардаанд, ки риояи онҳо барои ташкилотҳо ва муассисаҳо ҳатмӣ мебошад.

Барномаи давлатии амалӣ намудани технологияҳои иттилоотӣ-коммуникатсионӣ дар муассисаҳои таҳсилоти умумии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2018 - 2022 Бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 29 сентябри соли 2017 № 443 тасдиқ шудааст. Барнома аз меъёрҳои Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асос гирифта, ҳадаф афзалият ва тадбирҳои рушди технологияҳои иттилоотӣ - коммуникатсиониро дар муассисаҳои таҳсилоти умумӣ муайян менамояд. Дар ин шароит соҳаимаориф бе истифодабарии воситаю усулҳои муосири коркард, интиқол ва пешниҳоди иттилооти электронӣсамаранок буда наметавонанд.

Чунонки тадқиқотҳо нишон медиҳад, зиёд гардидани ҳаҷми иттилооте, ки дар соҳаи маориф истифода бурда мешаванд, бояд ба манбаи ягонаи иттилоотӣ асос ёфта, ба таври замонавӣ коркард карда шаванд.

Дар асри маълумот, амнияти иттилоотӣ як рукни муҳимми рушди иқтисодӣ ва иҷтимоӣ ба ҳисоб меравад. Ҷумҳурии Тоҷикистон, чун як кишваре, ки дар марҳилаи рушди технологияҳои навин қарор дорад, бо чолишҳои мухталифе рӯ ба рӯ мебошад, ки ниёз ба таҳким ва баррасии амнияти иттилоотиро афзун мекунанд.

Таҳдидҳои киберӣ, аз ҷумла ҳамлаҳои киберӣ, вирусҳо, ва фош шудани маълумот, яке аз масъалаҳои ҳалталаб мебошанд. Ин хатарҳо метавонанд барои муассисаҳои давлатӣ ва хусусӣ, инчунин барои шаҳрвандон хатар эҷод кунанд. Чунин таҳдидҳо на танҳо ба бехатарии иттилоот, балки ба эътимоди ҷомеа низ осеб мерасонанд.

Яке аз тадбирҳои муҳими таъмин намудани амнияти иттилоотӣ, ин тайёр кардани мутахассисон дар соҳаи киберситемӣ мебошад.

Ҷумҳурии Тоҷикистон ба таҳкими барномаҳои таълимӣ ва курсҳои махсус барои мутахассисон шуруъ кардааст. Ташкилоту муассисаҳоро лозим аст, ки кормандони худро бо дониши замонавии киберситемӣ таъмин кунанд.

Амнияти иттилоотӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, бо назардошти рушди технологӣ ва таҳдидҳои киберӣ, як масъалаи бисёр муҳим боқӣ мемонад. Таҳкими сиёсати давлатӣ, омодагии мутахассисон, ва истифодаи технологияҳои муосир метавонанд барои коҳиш додани хатарҳо ва таъмини бехатарии иттилоотӣ мусоидат намоянд. Ин раванд, на танҳо амнияти иттилоотиро беҳтар мекунад, балки рушди иқтисод ва иҷтимоии кишварро низ таъмин менамояд.

Амнияти иттилоотӣ як соҳаи муҳими ҳаёти замони муосир аст, ки бо рушди технологӣ ва афзоиши таҳдидҳои киберӣ робита дорад. Таъмини амнияти иттилоотӣ на танҳо барои ташкилотҳо, балки барои давлатҳо ва ҷомеа низ муҳим мебошад. Ин раванд ба талаботҳои навин ва стратегияи муосир ниёз дорад, то бехатарии иттилоот ва маълумотҳо таъмин гардад.

Дар замони муосир ягон кишваре, созмоне ва махсусан истифодабарандагони интернет ва шабакаҳои иҷтимоӣ аз таҳдиду хатари ҷиноятҳои киберӣ дар канор монда наметавонанд. Имрӯзҳо инкишофи ҷиноятҳои киберӣ бештар дар шабакаҳои иҷтимоӣ ва телефонҳои мобилӣ зиёдтар ба чашм мерасанд. Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки дар баъзе кишварҳо 4/10 истифодабарандагони шабакаҳои иҷтимоӣ ва интернет қурбони ҷиноятҳои киберӣ мегарданд. Бинобар ин, раванди зиёд шудани таҳдидҳои киберӣ давлатҳоро вазифадор месозад, ки ба амнияти иттилоотии кишвари худ диққати махсус дода, аз уҳдаи таъмини он баромада тавонанд, зеро дар асри ХХ1 амнияти миллии ҳар як кишвар пурра аз амнияти иттилоотӣ вобастагӣ дорад.

Нурулло Саидзода, мутахассиси Раёсати таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон