Рушду тараққиёт ва пешрафти ҷомеа, ворид гардидани васоити гуногуни техникӣ дар истеҳсолот ва корхонаю муассисаҳо, талаботи бозори меҳнат ва омода намудани мутахассисони воқеан ҳам барои ҷомеа арзанда тақозои ҳаёт аст.

Дар сиёсати Давлат ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таълим ва тарбияи насли наврас ва соҳибкасб намудани ҷавонон нақши калидӣ дорад. Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёмашон ба Маҷлиси Олӣ соҳаи таҳсилоти касбӣ ва тандурустиро соҳаи афзалиятноки ҷомеа дониста, ба масъулини ин соҳаҳо як қатор вазифа ва масъулиятҳо гузоштанд. Ҳамин талаботу супоришҳои ғамхоронаю дилсӯзона мо омӯзгорону кормандони муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбиро низ водор месозад, ки раванд ва сохтори таълиму тарбияро мутобиқ ба талаботҳои замон ба роҳ монем. Аз ҷумлаи яке аз ин талаботҳо татбиқи низоми кредитӣ дар таҳсил мебошад.

Муассисаи давлатии таълимии Коллеҷи тиббии ДДТХ дар деҳоти Кангурти ноҳияи Темурмалик соли чорум аст, ки фаъолият дорад. Аммо дар ин муддати кӯтоҳ баҳри омода намудани мутахассисони миёнаи тиб ба як қатор комёбиҳо ноил гаштааст. Иштирок дар озмуну олимпиадаҳо ва махсусан дар озмуни “Илм- фурӯғи маърифат” ва дастовардҳо дар сатҳи ҷумҳурӣ аз он шаҳодат медиҳад, ки омӯзгорони мо метавонанд дар омода намудани шогирдон саҳми арзанда гузоранд. Соли гузашта 80 нафар шогирдон муассисаро хатм намуданд, ки аз инҳо 5 нафарашон соҳиби дипломи аъло гардиданд.

Инчунин омӯзгорони мо дар семинари ташкилнамудаи Коллеҷи тиббии шаҳри Кӯлоб иштирок намуда, доир ба ин шакли таълим маълумоти зарурӣ гирифтанд. Ҳамкории муассисаи мо бо Коллеҷи тиббии Данғара дар самти омӯхтани низоми кредитӣ ва аз бар намудани ҳуҷҷатҳои зарурӣ доир ба ин сохтори таълим идома дорад.

Хулоса, омӯзиш дар ин самт идома дошта, бо боварии комил гуфта метавонем, ки дар оғози соли таҳсили 2025-2026 дарсҳоро дар шакли низоми кредитӣ бе ягон мушкилию душворӣ оғоз мегардад.

Насрулло Шарифов-мудири кафедраи

фанҳои гуманитарии Коллеҷи тиббии

ДДТХ дар деҳоти Кангурти н. Темурмалик.

Имрӯз дар Коллеҷи политехникии ноҳияи Данғара даври ниҳоии олимпиадаи ҷумҳуриявии донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбӣ аз фанҳои таълимии забон ва адабиёти тоҷик, забони русӣ, забони англисӣ ва таърихи халқи тоҷик дар соли таҳсили 2024-2025 оғоз шуд.

Дар маросими ифтитоҳи даври ниҳоӣ Раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон академик Фарҳод Раҳимӣ, сардори Раёсати маориф, фарҳанг ва иттилооти Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Сафарзода Анвар Ислом, муовини якуми Раиси Кумита Давлатзода Баҳрулло Раҳмон, роҳбарон ва омӯзгорону донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбии ҷумҳурӣ иштирок намуданд.

Чорабиниро бо сухани муқаддимавӣ академик Фарҳод Раҳимӣ ифтитоҳ намуда, роҷеъ ба ҳадафҳои озмун, таваҷҷуҳ ба омӯзиши забонҳои хориҷӣ ва аҳаммияти касбомӯзӣ дар шароити муосир ибрози назар намуда, қайд кард, ки дар ҷаҳони муосир донистани забонҳои хориҷӣ ва доштани касби муосир на танҳо воситаи муошират, балки як ҷузъи асосии муваффақият дар рушди шахсӣ ва мебошад, зеро имрӯз ҷаҳонишавӣ ва пешрафти технологӣ талаб менамояд, ки ҳар як ҷавон забони хориҷӣ ва касби рақобатпазир дар бозори меҳнатро омӯзад, то зиндагии шоиста дошта бошад.
Қайд гардид, ки дар Паёми имсолаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии мамлакат соҳаи таҳсилоти касбӣ ҳамчун самти афзалиятнок таъкид гардида, Сарвари давлат иброз доштанд, ки маблағгузории соҳа сол ба сол афзоиш ёфта, барои баланд бардоштани сифати таълим, ҷорӣ намудани технологияҳои нав ва таҳкими заминаҳои моддиву техникии муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ тадбирҳои зарурӣ андешида мешаванд.

Дар идомаи чорабинӣ Сафарзода Анвар Ислом суханронӣ карда, иброз дошт, ки Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба масъалаҳои рушди сармояи инсонӣ, тақвияти иқтидорҳои истеҳсолӣ ва истифодаи технологияҳои муосир, ташкили истеҳсоли молу маҳсулоти рақобатнок бо арзиши баланди иловашуда, пайванди илм бо истеҳсолот ва ташаккул додани иқтисоди ба дониш ва ихтироъкориву навоварӣ асосёфта таваҷҷуҳи аввалиндараҷа зоҳир намуданд.

"Ҷиҳати пешбурди сиёсат дар самти таҳсилоти касбӣ бо Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон №429 аз 6 сентябри соли 2023 Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис ёфта, имрӯз дар назди он 65 муассисаи таҳсилоти ибтидоии касбӣ ва 88 муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбӣ фаъолият мекунад", - гуфт номбурда.

Ёдовар мешавем, ки даври якуми олимпиада моҳи март дар муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбии шаҳру ноҳияҳои мамлакат бо иштироки беш аз 5500 донишҷӯ баргузор шуда, ба даври ниҳоӣ 322 нафар ғолибони ҷойи 1-ум аз 85 муассисаи таҳсилоти миёнаи касбӣ роҳ ёфтанд.

Маврид ба зикри хос аст, ки даври ниҳоӣ беҳтаринҳо сазовори ҷойҳои 1, 2 ва 3 гардида, ба ғолибон Ҷом, Диплом ва туҳфаҳои хотиравӣ тақдим карда мешавад.

Олимпиада бо ташаббуси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардида, мақсади он тарғиби ҷаҳонбинии илмӣ ва ҷалби бештари донишҷӯён ба омӯзиши забонҳои хориҷӣ мебошад.

Дар Литсейи касбии техникии ноҳияи Восеъ байни хонандагони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбии минтақаи Кӯлоби вилояти Хатлон аз рӯи ихтисосҳои системаи компютерӣ ва интернет-технология, челонгар оид ба таъмири муҳаррики автомобил, тракторчӣ- мошинисти истеҳсолоти кишоварзӣ, монтёри барқӣ оид ба таъмир ва хизматрасонии таҷҳизотҳои барқӣ, барқчӣ оид ба таъмири қисмҳои барқии автомобил, дӯзанда, ҳисобдор бо донистани компютер даври якуми Озмуни ҷумҳуриявии “Малакаи касбӣ” баргузор гардид.

Дар кори озмун Ҷамолиддин Назарзода, муовини сардори Раёсати таҳсилоти ибтидоии касбии Кумита ва омӯзгорону хонандагони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбии минтақаи Кӯлоб иштирок намуданд.

Дар даври якуми озмун 120 нафар хонанда аз муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбии шаҳру ноҳияҳои Фархор, Ҳамадонӣ, Кӯлоб, Восеъ, Данғара ва Ховалинг бо супоридани тест аз рӯи фани таълимӣ ва нишон додани маҳорат аз рӯи ихтисос иштирок карданд. Баъди ҷамъбасти натиҷаи имтиҳон 25 нафар ғолибон ба даври ҷумҳуриявии озмун роҳхат гирифтанд.

Ёдовар мешавем, ки Озмуни ҷумҳуриявии «Малакаи касбӣ» ҳамасола дар байни хонандагони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ аз рӯйи 15 ихтисос дар ду давр баргузор гардида, даври ниҳоии озмун рӯзҳои 17-18 майи соли 2025 дар Литсейи касбии техникии нақлиёти автомобилии шаҳри Душанбе доир гардида, маросими ҷамъбасти он дар Боғи фарҳангӣ–фароғатии ба номи Садриддин Айнӣ ба нақша гирифта шудааст.

Таҳти ин унвон дар Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо иштироки муовини раиси Кумита Ализода Алишер Ҳикматулло, роҳбарони як қатор муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии Тоҷикистон ва Чин семинар баргузор гардид.

Алишер Ализода бо сухани муқаддимавӣ чорабиниро оғоз карда, иброз дошт, ки Тоҷикистон ва Чин ҳамчун ҳамсоя ва шарикони стратегӣ муносибатҳои дӯстонаи худро дар асоси эҳтиром, ҳамфикрӣ ва дастгирии ҳамдигар таҳким бахшида, дар самтҳои мухталиф ҳамкории самарабхш доранд.

Зикр гардид, ки баррасии масоили рушду густариши ҳамкории Тоҷикистону Чин дар ҳамаи вохӯриҳои сарони давлатҳо баррасӣ гардида, давоми чанд соли охир дар муносибати байни кишварҳо таҳаввулоти тоза ба амал омада, раванди ҳамкориҳои ду мамлакат дар доираи беш аз 200 санаду созишнома ба роҳ монда шудааст.

Дар идомаи семинар як зумра роҳбарияти муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии Тоҷикистону Чин роҷеъ ба самтҳои фаъолияти муассисаҳои худ, роҳҳои таҳким бахшидани ҳамкориҳои дуҷониба ва табодули донишу таҷриба ибрози андеша намуданд.

Дар семинар миёни Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе ва Коллеҷи технология ва тиҷорати шаҳри Гуанчжоу дар доираи ҳамкорӣ бо ширкати чинии "Nalike" созишномаи ҳамкорӣ ба имзо расонида шуд.

Дар замони муосир дар радифи дигар амалҳои номатлуб аз қабили ифротгароӣ, терроризму экстремизм, гардиши ғайриқонунии маводи мухаддир ва гаравидан ба ташкилотҳои фаъолияташон мамнуъ мушкилоти дигари ҳалталаб, муҳим ва доғи рӯз ин фасод ё худ коррупсия мебошад. Коррупсия ва дигар амалҳои дорои хусусияти коррупсионидошта барои рушди иқтисодиёт ва некуаҳволии мардум, амалишавии ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд, суботу оромии ҳар як кишвар монеа эҷод намуда, хавфи ба амал овардани нобоварии ҷомеаро нисбат ба мақомоти давлатӣ ба бор меорад.

Дар ҳар як муассиса бояд перомуни масоили вобаста ба роҳҳои баланд бардоштани мафкураи зиддикоррупсионӣ ва маърифати ҳуқуқии ҷомеа, ташаккули рӯҳияи зиддикоррупсионӣ, пешгирии содиршавии ҳуқуқвайронкуниҳои коррупсионӣ, таъмини иҷрои қонунҳо ва барномаҳои давлатии зиддикоррупсионӣ корҳои зарурӣ ба анҷом расанд. Зеро агар мо бо истифода аз шароити мавҷуда дар доираи қонунҳои ҷорӣ бо ин амали наматлуб мубориза набарем коррупсия метавонад дар қатори дигар зуҳуроти хатарноки ҷаҳонӣ ба давлат ва ҷомеа, иқтисодиёт ва некуаҳволии қишрҳои гуногуни аҳолӣ халали ҷиддӣ ворид сохта боиси косташавии обрӯю нуфузи миллат ва давлат гардад.

Коррупсия дар шароити муосир аз мушкилоти дохилӣ ба проблемаи байналмилалӣ мубаддал гардидааст. Ин зуҳуроти номатлуб дар таҳқиқи худ нишон дод, ки решаҳои амиқи таърихӣ дорад ва баробари ташаккулёбии давлатҳо ба вуҷуд омада, зуҳур намудааст. Аз ин рӯ, бояд тамоми кӯшиш ба он равона карда шавад, ки нагузорем то коррупсия дар баробари дигар хатарҳои ҷаҳонӣ ба яке аз масъалаҳои глобалӣ табдил ёфта, ба раванди иқтисодию иҷтимоии ҷомеа ва мафкураи инсоният таъсири манфӣ расонад. Бояд ёдовар шавем, ки бо шарофати соҳибистиқлолӣ дар кишвари мо мутобиқ бо қонунҳои байналмилалӣ маҳз бо ташаббуси бевоситаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади дар амал ҷорӣ намудани сиёсати давлатии кишвар дар самти мубориза бо коррупсия таъсис дода шуда, дар низоми мақомоти ҳифзи ҳуқуқи ҷумҳурӣ соҳиби нуфуз ва эътибори хосса гардид. Таъсиси ин ниҳоди махсусгардонидашуда ва дар як муддати кӯтоҳ фароҳам овардани тамоми заминаҳои ташкилию ҳуқуқии он нишонаи сиёсати қотеъонаи зиддикоррупсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар роҳи коҳиш додани шиддати ин зуҳуроти номатлуб маҳсуб меёбад.

Таъсиси агентӣ яке аз дастовардҳои муҳимми Ҷумҳурии Тоҷикистон дар самти муқовимат бо коррупсия ба шумор рафта, фаъолияти пурсамари он ҳамчун мақомоти ҳифзи ҳуқуқ аз заҳмату талошҳои шабонарӯзии кормандони ин ниҳод вобастагии калон дорад. Зеро амалҳои коррупсионӣ ба тасарруфу истифодаи ғайримақсадноки маблағҳои давлатӣ, дағалона поймолшавии ҳуқуқи инсон ва заиф шудани арзишҳои ахлоқию маънавии ҷомеа замина гузошта, пояҳои рушди иқтисодӣ ва эътимоди мардумро ба сохтору мақомоти давлатӣ коста мегардонад. Аз ин рў, Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон муҳиммият ва зарурати ҳалли масъалаҳои мазкурро мавриди таҳлил қарор дода, мақомоти махсуси амаликунанда ва таъминкунандаи муборизаву муқовимати дастаҷамъона бар зидди коррупсияро таъсис доданд ва паст кардани шиддати амалҳои коррупсиониро дар қатори дигар масъалаҳои муҳим самти афзалиятноки сиёсати дохилии кишвар муқаррар намуданд.

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни ироаи Паёми навбатии хеш ба Маҷлиси Олии кишвар аз санаи 26 январи соли 2021 таъкид карда буданд, ки «Коррупсия зуҳуроти номатлуб ва барои ҷомеа хатарнок ба ҳисоб рафта, мубориза бар зидди он вазифаи асосии мақомоти давлатӣ, ниҳодҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ ва ҳар як сокини кишвар мебошад. Аз ин лиҳоз, барои пешгирӣ кардани кирдорҳои коррупсионӣ, фароҳам овардани фазои оштинопазир ба он ва ба ин раванд ҷалб намудани тамоми мақомоти давлатӣ, воситаҳои ахбори омма ва ниҳодҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ аз ҷониби субъектҳои мубориза бар зидди коррупсия бояд чораҷӯӣ карда шавад».

Мавриди зикр аст, ки пай дар пай қабул гардидани санадҳои дигари умумидавлатӣ ба монанди «Стратегияи мубориза бо коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2008-2012» аз 26 январи соли 2008, №34; «Стратегияи мубориза бо коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2013-2020» аз 30 августи соли 2013, №1504 ва «Стратегияи давлатии муқовимат ба коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030» аз 3 августи соли 2021, №222 ба муборизаи беамон ва коҳиш додани сатҳи болоравии коррупсия дар кишвари азизамон заминаи воқеию ҳуқуқӣ гузоштанд.

Аз ин рӯ, ҳар фарди ҷомеа бояд бо мақсади дар амал татбиқ намудани дастуру супоришҳои Пешвои миллат ва амалӣ намудани талаботи қонун ва сратегияҳои болозикр ҷиҳати баланд бардоштани эътимоди аҳолӣ ба мақомоти давлатӣ ва афзоиши самаранокии мубориза бар зидди коррупсия аз худ масъулият нишон диҳад ва фаъолият дар ин самт бо ҷалби васеи ҷомеаи шаҳрвандӣ ва ҳар як фарди ҷомеа боз ҳам хубтар ва дар сатҳи зурурӣ ба роҳ монда шавад.

Саидзода Аҳмадшо н.и.п, дотсент,

директори МДТ«Литсейи касбии техникии

сохтмони шаҳри Душанбе».

Ифротгароӣ ба давлат ва ҷомеаи тоҷик хатари воқеӣ дорад. Аз ҷумла, экстремизм дар ҳақиқат хатари бузург буда метавонад, ҳатто он метавонад, ки ҷомеаҳои осудаю пешрафтаро низ ноором созад. Пешгирии экстремизму терроризм байни ҷавонон дар замони муосир кори хеле муҳим мебошад.

Дар замони муосир бархе аз ҷавонони ноогоҳу кӯтоҳандеш зиёдтар ба объекти таъсиррасонии гурӯҳҳои ифротиву террористии ҷинояткор аз боиси нофаҳмӣ ғайриқонунӣ гирифтор шуданашон аз эҳтимол дур нест. Маънои ифротгаро, яъне “ифрот”-ин бесарусомонӣ ва “гаро” ин “гаравидан” ва ё “шомил гаштан”-у “майл кардан” аст.

Мутаассифона, дар ҷомеаи муосир терроризм ва экстеремизми динӣ хусусияти фаромиллӣ ва глобалӣ ба худ касб намуда, хатари он боиси ташвиши ҷомеаи ҷаҳонӣ гардидааст. Ин зуҳуроти номатлуб дар манотиқи мухталифи ҷаҳон реша давонида, ҳамчун вабои аср ба амнияти давлатҳо ва инчунин ҳаёти осоишта ва тинҷию зиндагии инсонҳои рӯйи олам ва ҳатто шахсони бегуноҳу ҳамзамон кӯтоҳандеш таҳдид менамояд. Ҷавонони нисбатан содалавҳ ва зудбовар бештар ба ин гурӯҳҳои ифротгаро шомил шуда, ояндаи худро бештар зери хатар мегузоранд. Тавре, ки мо ҳамагон хуб медонем терроризм ва экстремизм аз ҳама хавфноктарин ва басо ҳам як мушкилотии пешбинишавандаи ҷаҳони муосир маҳсуб меёбанд.

Амалиёти террористӣ бо истифода аз техникаи муосир силоҳ ва воситаҳои робитавии навбаромад сол ба сол мутташакилтар ва бераҳмонатар мегарданд. Дар минтақаҳои гуногуни ҷаҳон гурӯҳҳои мухталифи миллатгаро барои расидан ба ҳадафҳои нопоки худ ба ном “муассисаҳои” зиёди ба таври пинҳонӣ амалкунанда, анборҳои силоҳ ва маводи таркандадор ташкил намудаанд. Онҳо дар аксар мавридҳо бо номи “ширкатҳо, бонкҳо, фондҳо, фирмаҳо ва гурӯҳҳо”-и пасипардагӣ амал мекунанд. То замоне, ки ин падидаи номатлуб аз байн бурда нашавад, ҳеҷ як минтақае наметавонад, ки худро дар амну амонӣ эҳсос намояд.

Хатари он басо ногуфтанист. Аз ин лиҳоз, Пешвои муаззами миллат, Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар яке аз суханрониҳои худ дар робита ба ин масъала чунин иброз намуда буданд: “Солҳои охир терроризм ва экстремизм ба хатари глобалӣ табдил ёфта ҷаҳони муосирро ба ташвиш овардааст. Афзоиши ҷиноятҳои хусусияти экстремистӣ ва террористӣ дошта дар низоъҳои мусаллаҳонаи давлатҳои хориҷӣ ҳамаҷониба мусоидат менамояд”.

Ҳамин тавр, терроризм ва ифротгароӣ яке аз зуҳуроти номатлуби ҷомеа ба шумор меравад, ки аз нигоҳи дигар метавон зикр кард, ки дунё дар ҳоли пешрафт мебошад ва ақибмондагиву хурофотпарастӣ ҳаргиз ба манофеи мову миллатамон нест.

Дар ҷомеаи имрӯз терроризму экстеремизм дар манотиқи мухталифи олам торафт доман густурда, боиси ба ҳалокат расидани садҳо нафар аҳолии осоишта ва инчунин сарсону овора шудани ҳазорҳо нафар сокинони бегуноҳ гардида, зуҳуроти мазкур бар асари сиёсӣ намудани ислом ҳоло ба таҳдиди бузурги ҷаҳонӣ мубаддал гардидааст. Мутаассифона, имрӯз гурӯҳҳои ифротгаро ба чунин амалҳои мудҳише даст зада истодаанд, ки кирдори онҳо ба ақли солим рост намеояд.

Бадбахтона гурӯҳҳои ифротгаро дар навбати аввал насли ҷавонро фирефта намудаву бо ваъдаҳои бардурӯғашон онҳоро ба коми худ мекашанд. Насли ҷавон, ки ҳанӯз таҷрибаи кофие надорад, ба макру фиреби ин шайтонҳои лаъин бовар карда, инчунин оқибати ин омилҳои хатарзоро дуруст дарк накарда, дидаву дониста ба гурӯҳҳои нопоку ифротӣ шомил шуда, баробари мусаллаҳ шудан бо яроқу аслиҳа дар амалиёти гурӯҳҳои террористӣ – экстремистӣ иштирок мекунад.

Муқовимат бо терроризм яке аз самтҳои асосии таъмини амнияти миллии мамлакат маҳсуб меёбад. Ҷумҳурии Тоҷикистон терроризмро яке аз омилҳои номатлуби замони муосир ҳисобида дар тамоми зуҳуроташ онро қотеъона маҳкум менамояд ва аз талошҳои дастҷамъонаи ҷомеаи башарӣ дар мубориза бар зидди ин падидаи марговару хатарнок ҳамаҷониба пуштибонӣ менамояд.

Беҳуда нест, ки бо мақсади комилан аз байн бурдану ба таври пурра решакан намудани ин амали номатлуб аз ҷониби роҳбарияти Ҳукумати кишварамон Барномаи давлатӣ оид ба таҳқиқи масъалаҳои алоқаманд бо муқовимат бо экстеремизм, терроризм, кибертерроризми байналмилалӣ ва ифротгароӣ барои солҳои 2022- 2026 қабул шудааст.

Ҳадафи асосии барнома, пеш аз ҳама, вусъатбахшидан ба таҳқиқи масъалаҳои марбут ба муқовимат бо экстремизм, терроризм, кибертерроризми байналмилалӣ ва ифротгароии динӣ мебошад, ки заминаи илмӣ дар муборизаи зидди терроризм, ҳимояи боэътимоди инсон, шаҳрванд ва ҳуқуқҳои вай аз сӯйи қасди ҷиноӣ бо иштироки ҳама субъектҳои давлат, мақомот ва ҷомеа мебошад.

Мо-омӯзгоронро зарур аст, ки дар вақти таълиму тадрис ҳамеша дар масоили хавфу хатарҳои ҷомеа, хусусан тимсоли ингуна падидаҳои номатлуби аср тадбирҳои судманд андешида, дар қалбу шуури толибилмон ва ҷавонони худогоҳу ватандӯст бештар аз пештар парвариши намудани ҳисси баланди масъулиятшиносӣ, ватандӯстию меҳанпарастӣ ва худогоҳию хештаншиносиро талқин намоем. Бароямон ҳар як пораи сангу хоки Ватани ободу зебои соҳибистиқлоламон азизу муқаддас бошад. Мо бояд ҳамеша ватандӯст ва дурандеш бошем!

Баҳодур ИСОЗОДА,

омӯзгори Коллеҷи миллитсияи шаҳри Кӯлоб

Имрӯз дар Литсейи касбии техникии ноҳияи Вахш байни хонандагони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбии минтақаи Бохтари вилояти Хатлон аз рӯи ихтисосҳои системаи компютерӣ ва интернет-технология, челонгар оид ба таъмири муҳаррики автомобил, тракторчӣ- мошинисти истеҳсолоти кишоварзӣ, монтёри барқӣ оид ба таъмир ва хизматрасонии таҷҳизотҳои барқӣ, барқчӣ оид ба таъмири қисмҳои барқии автомобил, дӯзанда, ҳисобдор бо донистани компютер даври якуми Озмуни ҷумҳуриявии “Малакаи касбӣ” оғоз гардид.

Дар кори озмун Ҷамолиддин Назарзода, муовини сардори Раёсати таҳсилоти ибтидоии касбии Кумита ва омӯзгорону хонандагони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбии минтақаи Бохтар иштирок доранд.

Дар даври якуми озмун 11 нафар хонанда аз муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбии шаҳру ноҳияҳои Панҷ, Шаҳритус, Бохтар, Вахш, Дустӣ, Ёвон, Левакант ва Ҷайҳун бо супоридани тест аз рӯи фани таълимӣ ва нишон додани маҳорат аз рӯи ихтисос иштирок доранд. Баъди ҷамъбасти натиҷаи имтиҳон ғолибон ба даври ҷумҳуриявии озмун роҳхат мегиранд.

Ёдовар мешавем, ки Озмуни ҷумҳуриявии «Малакаи касбӣ» ҳамасола дар байни хонандагони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ аз рӯйи 15 ихтисос дар ду давр баргузор гардида, даври ниҳоии озмун рӯзҳои 17-18 майи соли 2025 дар Литсейи касбии техникии нақлиёти автомобилии шаҳри Душанбе доир гардида, маросими ҷамъбасти он дар Боғи фарҳангӣ–фароғатии ба номи Садриддин Айнӣ ба нақша гирифта шудааст.

Дар ҷаҳони муосир, донистани забонҳои хориҷӣ на танҳо воситаи муошират, балки як ҷузъи асосии муваффақият дар касбомӯзӣ ва рушди шахсӣ мебошад. Имрӯз ҷаҳонишавӣ ва пешрафти технологӣ талаб менамояд, ки ҳар яки мо забони хориҷиро омӯзем, зеро забондонӣ аз муҳимтарин унсурҳои муваффақият дар зиндагии шахсӣ ва касбӣ ба ҳисоб меравад.

Дар шароити ҷаҳонишавӣ, ки муносибатҳои байналмилалӣ, ҳамкорӣ ва тиҷорат пайваста густариш меёбанд, донистани забонҳои хориҷӣ на танҳо ҳамчун малакаи иловагӣ, балки зарурати ҳаётӣ шинохта шудааст.

Дар солҳои соҳибистиқлолӣ дар аксари шаҳру ноҳияҳои кишвар марказҳои таълими калонсолон таъсис дода шуд, ки то имрӯз дар онҳо беш аз 700 ҳазор шаҳрвандон ба омӯхтани касбу ҳунар ва забонҳои хориҷӣ машғул мебошанд.

Марказҳои зикршуда метавонанд дар як сол беш аз 8000 нафар сокинони мамлакатро ба касбомӯзӣ ва забономӯзӣ фаро гиранд. Ин раванд бо дарназардошти ҳамасола афзоиш ёфтани шумораи аҳолии қобили меҳнат, тақвият дода мешавад. Тибқи маълумот дар панҷ соли оянда дар муассисаҳои зикргардида, беш аз як миллион шаҳрвандон ба омӯхтани касбу ҳунар ва забонҳои хориҷӣ фаро гирифта мешаванд.

Барои касбомӯзон, донистани забонҳои хориҷӣ калиди дари имкониятҳои нав мебошад. Забондонӣ ба онҳо на танҳо имкони муошират бо фарҳангҳо ва одамони гуногунро медиҳад, балки имкон медиҳад, ки ба манбаъҳои пешрафтаи илмӣ ва технологияҳои муосир дастрасӣ пайдо кунанд.

Имрӯзҳо забонҳои англисӣ, русӣ, чинӣ ва дигар забонҳои байналмилалӣ ҳамчун воситаи асосии робита ва ҳамкорӣ дар соҳаҳои иқтисод, технология, илм ва фарҳанг нақши муҳим мебозанд. Пас, омӯзиши онҳо на танҳо афзалият, балки сармоягузорӣ ба оянда мебошад.

Имрӯзҳо корфармоён шахсони донандаи забонҳои хориҷиро афзал медонанд, зеро ширкатҳои зиёде бо шарикон ва муштариёни байналмилалӣ фаъолият доранд. Барои ҷавонон донистани забонҳои хориҷӣ имконият медиҳад, ки дар чунин ширкатҳо кор пайдо кунанд ва дар аксари ихтисосҳои муосир, аз ҷумла технология, муҳандисӣ, тиб ва иқтисод, манбаъҳои асосӣ дар забонҳои хориҷӣ дастрасанд. Шахсони донандаи забонҳои хориҷӣ метавонанд аз адабиёти илмӣ, курсҳои онлайнӣ, ва барномаҳои таълимии байналмилалӣ баҳра баранд, ки ин онҳоро дар ҳунаромӯзӣ пешсаф месозад.

ОМӮЗИШИ ЗАБОНҲОИ ХОРИҶӢ ДАР МУАССИСАҲОИ КАСБӢ

-Ҷорӣ кардани барномаҳои махсуси омӯзиши забонҳои хориҷӣ дар муассисаҳои ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ.

-Ташкили курсҳои забонӣ бо истифодаи технологияҳои муосир ва платформаҳои онлайнӣ.

-Рушди ҳамкорӣ бо муассисаҳои хориҷӣ ва ташкили барномаҳои табодули донишҷӯён.

Донистани забонҳои хориҷӣ дар шароити ҷаҳони муосир ба рушди касбӣ ва шахсӣ мусоидат мекунад. Муассисаҳои касбӣ бояд ба омӯзиши забонҳо диққати ҷиддӣ диҳанд, то ҷавонон тавонанд дар бозори меҳнат муваффақ бошанд ва дар рушди ҷомеа саҳмгузор бошад.

Қадриддин ҲАИТОВ,

Сармутахассиси шуъбаи ҳуқуқ,

коргузорӣ ва назорати Кумита

Дар ҳамаи дастовардҳои таърихии ҷомеаи мо хидмати занону бонувон хеле бузург ва арзишманд мебошад. Дар даврони соҳибистиқлолии кишвар таҳти сиёсати хирадмандона ва созандаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон имкон фароҳам гардид, ки мақоми зан дар ҷомеа назар ба гузашта, хеле баландтар шавад. Дар ҳамаи марҳалаҳои муҳими ҷомеа имрӯз нақши занон ба як унсури муҳим ва ногусастанӣ табдил ёфтааст.

Агар ба таърихи ҳаёти ҷамъиятӣ назар андозем, метавон дид, ки да ҳар давр занону бонувон дар ҷомеа нақши хосе доштаанл. Бо вуҷуди он ки дар замонҳои қадим дар баъзе ҷойҳо ҳуқуқҳои занон нисбат ба мардон маҳдуд буданд, бо рушд ва тавсеъаи мафкураи инсоният занон тадриҷан дар баробари мардон мақому манзалат пайдо намуданд. Имрӯз занон ҳуқуқи баробар бо мардон доранд ва дар ҳамаи ҷабҳаҳои ҳаёти давлатдорӣ ва ҷомеа фаъолона иштирок мекунанд.

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба занону бонувон имкониятҳои васеъ ва шароити хуби амал карданро фароҳам оварда, онҳоро барои ширкат дар раванди идоракунии давлат ва ба ин васила рушду нумӯи кишвар ҳидоят мекунад. Бо кӯшишҳои пайваста, шумораи занони роҳбар ва мутахассисон дар сохторҳои давлатӣ, иқтисодӣ ва иҷтимоии кишвар сол то сол афзоиш ёфта, нақши онҳо дар пешрафт ва рушди иқтисоди миллӣ боризтар гардидааст.

Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар яке аз суханрониҳояшон таъкид карда буданд: "Ҷомеае, ки ба зан – модар ғамхорӣ мекунад, ба ояндаи худаш ғамхорӣ мекунад". Ин гуфтаҳо нишон медиҳад, ки ҷиҳати хидмат ба ватан, ҳамзамон, маҳфуз доштани қадру манзалат ва ҳуқуқи занон дар ҷомеа хеле муҳим ва зарур дониста мешавад. Дар соҳаи маориф ва илм ҳам бонувон бо шиддат ва садоқат меҳнат мекунанд. Дар мактабҳои таҳсилоти умумӣ ва олии кишвар, аксарияти муаллимон занон ҳастанд, ки бо талоши бештар кӯшиш мекунанд, ки насли навро ба роҳи дониш ва маърифат раҳнамоӣ кунанд.

Ҳукумати Тоҷикистон, аз оғози марҳилаи соҳибистиқлолӣ, барои таъмин намудани ҳуқуқи занон ва таҳкими мавқеи онҳо дар ҷомеа тадбирҳои зиёд амалӣ намудааст. Дар доираи ин тадбирҳо, як қатор ҳуҷҷатҳо ва қонунҳои давлатиро ба мақсади беҳтар кардани шароити занон ва баланд бардоштани мақоми онҳо қабул кардаанд. Сафи занон, ки дар зинаҳои баландтари ҳокимият, мақомоти қонунгузорӣ, судӣ ва иҷроия фаъолият мекунанд, рӯз то рӯз меафзояд. Ин нишон медиҳад, ки иштироки занон дар раванди идоракунӣ ва ҷомеа на танҳо асли зарурӣ, балки натиҷаи сиёсати дуруст ва ғамхории давлат аст.

Бо итминон метавон гуфт, ки бонувони тоҷик, бо далерӣ ва хирад, суннатҳои бостонии миллатро дар оянда низ нигоҳ медоранд ва дар таҳкими сулҳ, рушди кишвари азизамон ва оромии ҷомеа саҳми бағоят арзишманде хоҳанд гузошт.

Хайринисо ХОҶАЕВА,

омӯзгори Коллеҷи омӯзгории шаҳри Бохтар

Имрӯз дар Коллеҷи информатика ва техникаи компютерии шаҳри Душанбе бо иштироки академик Фарҳод Раҳимӣ, Раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Баҳрулло Давлатзода ва Алишер Ализода, муовинони раис, Хурсанд Содиқзода, муовини якуми директори Агентии назорат дар соҳаи маориф ва илми назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, намояндагони Вазорати маориф ва илм, Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, сардорони раёсату шуъбаҳои Кумита ва роҳбарони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ оид ба ҷамъбасти фаъолияти 3-моҳаи Кумита дар нимсолаи якуми соли 2025 ҷаласаи ҳисоботӣ баргузор гардид.

Ҷаласаро Раиси Кумита академик Фарҳод Раҳимӣ ифтитоҳ намуда, ҳисоботи семоҳаро ба самъи ҳозирин расонида, иброз дошт, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти роҳбарии Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соҳаи таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбиро яке аз самтҳои афзалиятноки кишвар шуморида, мунтазам барои рушду нумуи он тадбирҳо меандешад.

Қайд гардид, ки айни замон, дар Ҷумҳурии Тоҷикистон 65 муассисаи таҳсилоти ибтидоии касбӣ фаъолият менамояд, ки дар онҳо аз рӯйи 14 самт (иқтисодиёт, техника ва технология, нақлиёт, техникаи радиоэлектронӣ, энергетика, саноати кимиёӣ, саноати сабук, саноати кӯҳӣ, меъморӣ ва сохтмон, кишоварзӣ, металлургия, телекоммуникатсия, сайёҳӣ ва меҳмондорӣ, хизмати маишӣ ва хӯроки умумӣ) ва 135 ихтисос кадрҳои коргарӣ омода карда мешаванд.

“Имрӯз дар литсейҳои касбии техникии кишвар 23 ҳазору 469 нафар хонанда таҳсил менамоянд, ки аз ин 6 ҳазору 276 нафарро (26,7%) духтарон ташкил медиҳанд. Аз шумораи мазкур 20 ҳазору 956 нафар (89,3%) дар гурӯҳҳои буҷавӣ ва 2 ҳазору 513 нафар (10,7%) дар гурӯҳҳои шартномавӣ таҳсил доранд. Ба ҳолати 1 марти соли 2025 дар муассисаҳои таълимии таҳсилоти ибтидоии касбӣ 205 нафар хонандаи маъюб (55 нафар духтар), 54 нафар хонандаи ятими кулл (10 нафар духтар) ва 705 нафар нимятим (93 нафар духтар) таҳсил карда истодаанд, ки ҳифзи иҷтимоии онҳо таҳти назорати бевоситаи роҳбарияти Кумита ва муассисаҳои таълимӣ қарор доранд”, - гуфт Раиси Кумита.

Зикр гардид, ки барои зиёд намудани теъдоди қабули хонандагон ба муассисаҳои таълимии таҳсилоти ибтидоии касбӣ дар нақша гирифта шудааст, ки дар панҷ соли оянда беш аз як милион нафар шаҳрвандон ба омӯхтани касбу ҳунар ва забонҳои хориҷӣ фаро гирифта шаванд. Бо ин мақсад Кумита нақшаи ба курсҳои кӯтоҳмуддати касбомӯзӣ ҷалб намудани шаҳрвандонеро, ки касбу ҳунар надоранд, барои нимсолаи якуми соли 2025 бо шумораи 20 ҳазор нафар тасдиқ намуда, барои иҷро ба муассисаҳои таълимии таҳсилоти ибтидоии касбӣ ирсол намуд. Дар се моҳи соли равон курсҳои кӯтоҳмуддати касбомӯзии назди муассисаҳои таълимии таҳсилоти ибтидоии касбиро 3 ҳазору 939 нафар хатм карданд, ки аз ин 859 нафарашро занону бонувон ташкил медиҳад.

Дар идомаи суханронӣ иброз гардид, ки айни ҳол, дар ҷумҳурӣ 88 муассисаи таҳсилоти миёнаи касбӣ (аз ин теъдод 59 муассисаи давлатӣ ва 29 муассиса) ва 6 филиал фаъолият менамояд. Дар муассисаҳои мазкур аз рӯйи самтҳои омӯзгорӣ, тиббӣ, фарҳанг, кишоварзӣ, иқтисодӣ, технологӣ, техникӣ, муҳандисӣ-омӯзгорӣ, ҳуқуқ, таъмини бехатарӣ ва аз рӯйи зиёда аз 209 номгӯйи ихтисос мутахассисон омода карда мешавад. Дар муассисаҳои мазкур 98 ҳазору 551 нафар донишҷӯй (73 ҳазору 914 духтар) дар зинаи таҳсилоти миёнаи касбӣ ва 2 ҳазору 991 нафар хонанда (777 духтар) дар шуъбаҳои таҳсилоти ибтидоии касбии назди муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбӣ ба таҳсил фаро гирифта шуда, ба онҳо 7 ҳазору 516 нафар омӯзгор ва 98 нафар устои таълими истеҳсолӣ дарс медиҳанд.

“Бо мақсади ташкили раванди таълим ва бо ҳамин васила мусоидат намудан ба баланд бардоштани сифати таҳсилот дар 36 муассисаи таълимии таҳсилоти миёнаи касбии самти тиббӣ аз рӯйи 13 ихтисос дар заминаи синфҳои 9 ва 11 нақшаҳои асосии ягонаи таълимии ҷавобгӯ ба талаботи стандартҳои ҷаҳонии таҳсилот таҳия гардида, мавриди истифода қарор дода шуд. Инчунин, 70 адад нақшаи таълимии самти техникӣ ва технологӣ таҳия ва барои корбарӣ ба муассисаҳои таълимӣ ирсол карда шуд. Айни замон, нақшаҳои таълимии соҳаи фарҳанг ва санъат аз рӯйи 24 ихтисос мавриди таҳлил қарор дода шуда, барои тасдиқ пешниҳод карда мешавад», - гуфт Раиси Кумита.

Дар хотимаи суханронӣ таъкид гардид, ки дар давраи ҳисоботӣ Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамаҷониба кӯшиш ба харҷ дод, ки дар асоси дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон вазифаҳои соҳавии худро саривақт ва бо сифат ба иҷро расонад.

Сипас, Хурсанд Содиқзода, муовини якуми директори Агентии назорат дар соҳаи маориф ва илми назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, суханронӣ намуда, ҳисоботи Раиси Кумитаро қаноатбахш ҳисобид. Мавсуф роҷеъ ба фаъолияти муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ дар семоҳаи аввали соли 2025 ибрози назар намуда, иброз гардид, ки нақши соҳаи таҳсилоти касбӣ дар таъмини бозори меҳнат бо мутахассисони соҳаи коргарӣ назаррас мебошад.

Дар қисмати музокира директорони як қатор муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ баромад карда, доир ба фаъолияти муассисаҳои худ маълумот дода, ҳисоботи Раиси Кумитаро қаноатбахш эълон карданд.

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар суханрониҳои худ пайвастаи доир ба таҳсилоти касбӣ ва соҳибкасб гардидани шаҳрвандон, саҳмгузор будани онҳо дар рушди соҳаҳои гуногун хоҷагии халқи мамлакат аҳамияти аввалиндараҷа дода, онро ҳамчун омили пешрафти иқтисодӣ ва иҷтимоии кишвар арзёбӣ менамоянд. Тавре Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иброз доштанд: «Малакаи касбӣ - асоси пешрафти ҳар як инсон ва ҷомеа мебошад. Агар мо мехоҳем, ки ба рушди воқеии кишвар ноил шавем, бояд ба таълиму тарбия ва рушди малакаи касбӣ дар тамоми соҳаҳо аҳамияти ҷиддӣ диҳем».

Баргузории озмуни малакаи касбӣ як иқдоми муҳим барои арзёбии қобилиятҳо ва малакаҳои касбии хонандагони муассисаҳои таълимии таҳсилоти ибтидоии касбӣ буда, бо ибтикори Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон соли дуюм аст, ки роҳандозӣ мегардад.

Озмуни мазкур имкон медиҳад, ки хонандагон бо малакаҳои касбии худ баҳо дода, барои такмил додани донишу малакаи худ чораандешӣ намоянд.

Давраи омодагӣ ба озмуни малакаи касбӣ муассисаи таълимиро ба истифодаи усулҳои нави таълим ва технологияҳои нав водор менамояд, ки дар натиҷа эҷодкорӣ ва иноватсия ба вуҷуд омада, ҳамзамон омодагӣ ба озмун боиси омӯзишҳои иловагӣ ва такмили дониш мегардад.

Аз натиҷаи озмуни малакаи касбӣ метавон хулосбардорӣ намуд, ки дар муассисаҳои таълимӣ сатҳу сифати таълим дар кадом сатҳ қарор дорад. Натиҷаи озмун ёвари муҳими беҳтар намудани сифати таълим дар муассисаҳои таълимӣ мебошад. Озмуни малакаи касбӣ яке аз воситаҳои баҳодиҳӣ ва таҳкими сифати малака ва дониши хонандагони муассисаҳои таълимӣ ба ҳисоб рафта, натиҷаи озмун нишон медиҳад, ки дар кадом самтҳо омӯзиш ва бозомӯзӣ зарур аст.

Мақсади асосии озмуни малакаи касбӣ ташвиқ ва тарғиби касбомӯзӣ дар муассисаҳои таълимии таҳсилоти ибтидоии касбӣ буда, на танҳо барои нишон додани беҳтаринҳо муҳим аст, балки барои шиносоӣ, талабот ва этиёҷи бозори меҳнат дар соҳаҳои гуногун низ ёрӣ мерасонад. Муассисаи таълимӣ уҳдадор аст, ки муҳити рақобатпазир ва солимро созгор намояд, ки дар он хонандагон тавонанд омодагии назариявӣ ва амалии худро санҷанд.

Ҳадаф аз баргузории озмуни малакаи касбӣ ин аст, ки хонандагон дар муҳити солим барои ноил гардидан ба натиҷаи назаррас рақобат намуда, такмили малакаи касбӣ, дарёфти истеъдодҳои нав ва баланд бардоштани сифати таълим дар муассисаҳои таълимӣ таъмин гардад. Озмуни малакаи касбӣ барои рушди соҳаи таҳсилоти ибтидоии касбӣ манфиатҳои зиёде дорад. Баргузории озмун ба хонанда имкон медиҳад, ки малакаҳои касбии худро ба таври амалӣ беҳтар намуда, баҳри сайқал додани донишҳои назариявӣ ва амалии худ тадбирҳои зарурӣ андешанд.